Waarom nú nadenken over weer een covid-19-vaccinatie?
Voor de komende herhalingsvaccinatie tegen covid-19 biedt de overheid het mRNA-vaccin van Pfizer aan als enige optie. De mRNA-vaccins tegen covid-19 zijn tijdens de pandemie in zeer korte tijd ontwikkeld en op de markt gebracht. Deze laten je lichaam een stukje van het virus (het spike-eiwit) produceren, zodat je immuunsysteem daar een afweerreactie tegen kan maken die later als het echte virus binnenkomt helpt om de infectie te stoppen. Maar op het moment van toelating was er onvoldoende kennis over de veiligheid en effectiviteit van deze techniek. Al vóór de start van de vaccinatiecampagnes in 2021 riepen wetenschappers dan ook op om geen algemene uitspraken te doen over veiligheid en werkzaamheid, maar die waarschuwing werd genegeerd [1]. Vijf jaar later ontbreekt het nog steeds aan cruciale gegevens die duidelijkheid kunnen verschaffen.
1. Is de veiligheid wel goed onderzocht?
Het probleem met de mRNA-vaccins is dat men niet precies weet hoe het in ons lichaam werkt [2]. Na vaccinatie met een mRNA-vaccin is het onduidelijk waar precies in je lichaam het spike-eiwit vervolgens wordt gemaakt, hoeveel er van gemaakt wordt en hoe lang het aanwezig blijft in je lichaam.
Oorspronkelijk dachten experts dat het vier tot zes weken na de vaccinatie wel uit het lichaam weg zou zijn, maar bij sommige mensen blijkt het meer dan een jaar later nog aanwezig te zijn [3]. Omdat het spike-eiwit schadelijke effecten heeft kan het schade veroorzaken aan organen, inclusief hart en hersenen [3a]. Hoe langer het aanwezig is in het lichaam, hoe groter de kans op ernstige schade. Dat is zorgelijk. Daarnaast hebben verschillende onafhankelijke laboratoria onzuiverheden gevonden in de mRNA-vaccins, zoals DNA [4], dat potentieel grote schade kan geven. Wat de precieze gevolgen daarvan zijn is ook nog niet bekend.
2. Biedt het vaccin echte bescherming?
Je mag verwachten dat (booster-)vaccinatie bescherming biedt tegen besmetting, tegen het doorgeven van het virus of tegen ernstige ziekte. Maar hoogwaardige studies laten dat niet zien [5]. Het vaccin creëert geen sterke afweer in je slijmvliezen (zoals neus en mond), dus het voorkomt geen infectie of verspreiding via de luchtwegen.
Pfizer gaf zelfs toe dat ze hun mRNA-vaccins nooit getest hadden op overdracht van het virus (transmissie) voordat het op de markt kwam [6]. Bovendien bleek uit studies in Zweden en Israel dat de bescherming maar van relatief korte duur was (zes tot acht maanden). Natuurlijke afweer als gevolg van het doormaken van een corona-infectie biedt betere en langduriger bescherming dan vaccinatie [7]. En tegen ernstige ziekte? Wij vermoeden dat het vaccin in 2021 hiertegen kon beschermen, maar er is nog steeds geen overtuigend bewijs. Omdat het coronavirus steeds verandert, kan het ontsnappen aan de afweerreacties van het immuunsysteem. Dat is de reden dat de overheid elk najaar een herhalingsvaccinatie aanbeveelt. Het blijkt echter dat herhaald vaccineren de kwaliteit van de afweerreactie beïnvloedt, wat juist kan leiden tot tolerantie voor virussen en meer infecties [8,9]. Of dat alleen optreedt bij de mRNA-vaccins is niet bekend.
3. Wat zeggen de cijfers over risico’s?
Direct na de start van de vaccinaties in 2021 kwamen er uit Scandinavië berichten van overlijdens kort na vaccinatie, met name van zeer kwetsbare ouderen- de doelgroep die ook het meeste risico loopt te overlijden na corona-infectie.
Ook het Nederlandse bijwerkingencentrum Lareb bracht naar buiten dat er 35 overlijdens van kwetsbare ouderen waren gemeld, waaronder een aantal dat ‘niet direct verklaarbaar’ was [10]. Later zou het Lareb adviseren om te overwegen zeer kwetsbare ouderen niet te (her-) vaccineren in verband met het risico op vroegtijdig overlijden als gevolg van heftige reactie op het vaccin [11]. Naast vroegtijdig overlijden kort na de vaccinatie kwamen er later signalen van toegenomen ernstige bijwerkingen [12]. Dat is zorgwekkend en verdient toelichting. Acute bijwerkingen zoals hartontsteking (myocarditis) hebben geleid tot doden, bevestigd door autopsies [13]. Op middellange termijn zien we als bijwerking syndromen die lijken op long covid of postcovid-syndroom, veroorzaakt door ontstekingen, bloedvatproblemen en immuunstoornissen [14]. En op lange termijn? Mogelijk zijn er links met auto-immuunziekten, kanker en zelfs Alzheimer, al moet dat verder onderzocht worden. Er zijn ook vragen over het effect op vruchtbaarheid. In zwaar gevaccineerde landen dalen de geboortecijfers, met een sterke statistische link [15,16].
Tijd voor een pauze: een moratorium
Dit alles vraagt om actie: een moratorium, oftewel een voorlopige stop op mRNA-vaccins, totdat onafhankelijke experts de risico’s en voordelen hebben geëvalueerd en een oordeel hebben gegeven dat is gebaseerd op volledige datasets die openbaar en toegankelijk zijn.
Het Artsen Collectief heeft zich in 2021 en begin 2022 nooit uitgesproken tegen mRNA-vaccinaties voor risicogroepen. We wisten het op dat moment eenvoudigweg nog niet. We hebben wel gehamerd op transparantie, meer onderzoek, goede opvolging van mogelijke bijwerkingen en het zelfbeschikkingsrecht, zonder dwang en drang. We begrijpen de mensen die zich destijds hebben laten vaccineren, want iedereen deed dat uit goede wil. Nu pleiten we echter voor stopzetting. Vaccineren gaat over preventie, het verkleinen van risico op ziekte. We pleiten voor een moratorium vanwege kans op ernstige bijwerkingen, lage effectiviteit, onbekendheid met langetermijneffecten en onverklaarde geboortedaling en oversterfte.
Met onze campagne PrikWijs moedigen we je aan: praat met je arts, lees verschillende bronnen en weeg af wat bij jou past. Het is jouw lichaam, jouw keuze. Laten we samen prikwijs zijn – niet uit angst, maar uit zorg voor een gezonde toekomst.
Bekijk referenties
Lees verder
Referenties
- Prof. dr. Theo Schetters in gesprek met Flavio Pasquino, 6 januari 2021, Blckbx TV: “Massa mRNA Vaccinatie is roekeloos en onnodig”. Arzneimittelbrief (November 2020). Arzneimittelbrief (p. 85; 11/2020). https://der-arzneimittelbrief.com/artikel/2020/zur-entwicklung-genetischer-impfstoffe-gegen-sars-cov-2-technologische-ansaetze-sowie-klinische-risiken-als-folge-verkuerzter-pruefphasen.
- H.M. de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Brief aan Tweede kamer, 16 november 2020. Aankoop Covid-19 vaccins. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2020Z21639&did=2020D46122
- Edgar Selem, Mikolaj Raszek , Joseph Varon , Matthew Halma. The Persistence of COVID-19 Vaccine Artifacts in Bodily Fluids and Tissues: A Systematic Review. 16 July 2025. Preprint. https://www.preprints.org/frontend/manuscript/edeb699258853946088a006e033a6433/download_pub. Igyártó BZ, Qin Z. The mRNA-LNP vaccines – the good, the bad and the ugly? Front Immunol. 2024 Feb 8;15:1336906. doi: 10.3389/fimmu.2024.1336906. PMID: 38390323; PMCID: PMC10883065
3a. Krüger, U. & Lang, W. (2024). “Vaccinated-dead. Histopathological atlas of coronavirus vaccine damage”. Mörz M. A Case Report: Multifocal Necrotizing Encephalitis and Myocarditis after BNT162b2 mRNA Vaccination against COVID-19. Vaccines. 2022; 10(10):1651. https://doi.org/10.3390/vaccines10101651. - Kämmerer U, Schulz V, Steger K. BioNTech RNA-Based COVID-19 Injections Contain Large Amounts Of Residual DNA Including An SV40 Promoter/Enhancer Sequence. Science, Public Health Policy and the Law. 2024 Dec 03; v5.2019-2024 https://publichealthpolicyjournal.com/biontech-rna-based-covid-19-injections-contain-large-amounts-of-residual-dna-including-an-sv40-promoter-enhancer-sequence/
- Raphael Lataster. Metacritique of Influential Studies Purporting COVID-19 Vaccine Successes: Part 2 – Kitano et al J Indep Med 2025 Vol. 1 No. 3 https://doi.org/10.71189/JIM/2025/V01N03A06
- Europese Parlement hearing over Pfizer-vaccin. https://tkp.at/wp-content/uplo- ads/2023/11/2023_10_18_Letter_to_MEP_Marcel_de_Graaff_Request_for_the_direct.pdf;
https://weltwoche.ch/daily/pfizer-vertreterin-schockt-mit-aussage-der-covid-impfstoff-sei-nicht-auf-die-ueber- tragbarkeit-des-virus-getestet-worden/.
- Gazit S, Shlezinger R, Perez G, Lotan R, Peretz A, Ben-Tov A, Herzel E, Alapi H, Cohen D, Muhsen K, Chodick G, Patalon T. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) Naturally Acquired Immunity versus Vaccine-induced Immunity, Reinfections versus Breakthrough Infections: A Retrospective Cohort Study. Clin Infect Dis. 2022 Aug 24;75(1):e545-e551. doi: 10.1093/cid/ciac262. PMID: 35380632; PMCID: PMC9047157.
COVID-19 Forecasting Team. Past SARS-CoV-2 infection protection against re-infection: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2023 Mar 11;401(10379):833-842. doi: 10.1016/S0140-6736(22)02465-5. Epub 2023 Feb 16. PMID: 36930674; PMCID: PMC9998097.
Pooley N, Abdool Karim SS, Combadière B, Ooi EE, Harris RC, El Guerche Seblain C, Kisomi M, Shaikh N. Durability of Vaccine-Induced and Natural Immunity Against COVID-19: A Narrative Review. Infect Dis Ther. 2023 Feb;12(2):367-387. doi: 10.1007/s40121-022-00753-2. Epub 2023 Jan 9. PMID: 36622633; PMCID: PMC9828372.
- Shrestha NK, Burke PC, Nowacki AS, Simon JF, Hagen A, Gordon SM. Effectiveness of the Coronavirus Disease 2019 Bivalent Vaccine. Open Forum Infect Dis. 2023 Apr 19;10(6):ofad209. doi: 10.1093/ofid/ofad209. PMID: 37274183; PMCID: PMC10234376.
- Kiszel P, Sík P, Miklós J, Kajdácsi E, Sinkovits G, Cervenak L, Prohászka Z. Class switch towards spike protein-specific IgG4 antibodies after SARS-CoV-2 mRNA vaccination depends on prior infection history. Sci Rep. 2023 Aug 13;13(1):13166. doi: 10.1038/s41598-023-40103-x. PMID: 37574522; PMCID: PMC10423719.
- https://www.lareb.nl/news/wekelijkse-update-bijwerkingen-coronavaccins-week-7
- https://www.lareb.nl/media/jv3puosa/signals_2022_overview_overlijdens-na-covid.pdf
- Fraiman J, Erviti J, Jones M, Greenland S, Whelan P, Kaplan RM, Doshi P. Serious adverse events of special interest following mRNA COVID-19 vaccination in randomized trials in adults. Vaccine. 2022 Sep 22;40(40):5798-5805. doi: 10.1016/j.vaccine.2022.08.036. Epub 2022 Aug 31. PMID: 36055877; PMCID: PMC9428332.
- Sousa PMB, Silva EA, Campos MAG, Lages JS, Corrêa RDGCF, Silva GEB. Fatal Myocarditis following COVID-19 mRNA Immunization: A Case Report and Differential Diagnosis Review. Vaccines (Basel). 2024 Feb 13;12(2):194. doi: 10.3390/vaccines12020194. PMID: 38400177; PMCID: PMC10891853. Case of Myocarditis, Pericarditis, and Fatal Aortic Dissection Following COVID-19 mRNA Vaccination. https://www.opastpublishers.com/peer-review/case-of-myocarditis-pericarditis-and-fatal-aortic-dissection-following-covid19-mrna-vaccination-7885.html
- Lesgards, J.-F.; Cerdan, D.; Perronne, C. Do Long COVID and COVID Vaccine Side Effects Share Pathophysiological Picture and Biochemical Pathways? Int. J. Mol. Sci. 2025, 26, 7879. https://doi.org/10.3390/ijms26167879
- Bujard, Martin; Andersson, Gunnar (2022): Fertility declines near the end of the COVID-19 pandemic: Evidence of the 2022 birth declines in Germany and Sweden. Stockholm Research Reports in Demography. Preprint. https://doi.org/10.17045/sthlmuni.20975611.v1
- Josh Guetzkow, Tal Patalon, Sivan Gazit, Tracy Beth Høeg, Joseph Fraiman, Yaakov Segal, Retsef Levi. Observed-to-Expected Fetal Losses Following mRNA COVID-19 Vaccination in Early Pregnancy. Preprint. medRxiv 2025.06.18.25329352; doi: https://doi.org/10.1101/2025.06.18.25329352

