Rik de Ruiter, apotheker
Gisteravond verscheen een kritisch artikel over kindervaccinaties in het Pharmaceutisch Weekblad. Tot nu toe waren de apothekers afwezig in het kritische coronadebat, maar dat lijkt te veranderen. Elf apothekers verbonden zich als auteur aan dit artikel, waarin de argumenten voor kindervaccinatie zo ongeveer tot poeder worden vermalen. Is dit het begin van een kentering? We vroegen het aan de eerste auteur en zelf ook apotheker, Rik de Ruiter.
In het artikel hekelen elf apothekers het argument van de Gezondheidsraad dat door het vaccineren van 5- tot 11-jarige kinderen overheidsmaatregelen zoals schoolsluitingen opgeheven zouden kunnen worden. Dat zou voor de kinderen ‘indirecte gezondheidswinst’ opleveren. Als de Gezondheidsraad zo begaan is met de mentale gezondheid van kinderen, had het beter rechtstreeks kunnen adviseren om de maatregelen op te heffen, vindt deze groep apothekers.
De Gezondheidsraad voert aan dat kinderen wel zelf een belang hebben bij vaccinatie, namelijk om de zeldzame hyperinfectie MIS-C te voorkomen. De apothekers zijn aan het rekenen geslagen. Ervan uitgaande dat het vaccin in 100% van de gevallen MIS-C kan voorkomen, zou het nodig zijn om 12.750 kinderen te vaccineren, om daarmee één ziekenhuisopname met MIS-C te voorkomen. Vaccins hebben echter ook een keerzijde in de vorm van bijwerkingen. Uit de V-safe studie*, waarin 42.000 kinderen actief werden gevolgd, bleek dat 10% niet naar school kon na de eerste prik en 0,02% in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Na de tweede prik waren de percentages vergelijkbaar. Dat betekent dat op de 2500 gevaccineerde kinderen één ziekenhuisopname verwacht kan worden.
Ofwel: in het beste geval kunnen 12.750 toegediende coronavaccins één ziekenhuisopname voorkomen,
maar tegenover dit aantal vaccins staan dan 5,1 ziekenhuisopnames vanwege de bijwerkingen.
De conclusie van de apothekers is duidelijk: “Het toedienen van een medicijn aan mogelijk meer dan een miljoen kinderen, zonder dat er voldoende studies zijn die de korte- en langetermijnveiligheid aantonen, is een gevaarlijk experiment en moet worden gestopt. De aanwijzingen dat de huidige omikronvariant veel milder is dan voorgaande varianten stapelen zich op. Veel landen gaan corona beschouwen als een seizoensgebonden endemische ziekte, net als influenza. Een risicogestuurde vaccinatiestrategie hoort daarbij. Dit moeten we nu al doen met de vaccinatie van (jonge) kinderen. Vertrouwen op het immuunsysteem van gezonde kinderen is veel veiliger dan speculeren op de veiligheid van deze vaccins.”
Dat is een stevige conclusie Rik. Wanneer kreeg jij twijfels over het coronabeleid?
“Mijn eerste twijfels ontstonden al begin 2021 toen we met een team van artsen en apothekers de instellingen voor langdurige zorg bezochten om de bewoners te vaccineren. Als eerste bezochten we de mensen op hoge leeftijd, die overduidelijk tot de risicogroep behoorden. Maar daarna we prikten ook jonge, gezonde instellingbewoners die geen risico zouden lopen bij een corona-infectie, zoals jongvolwassenen met autisme. Daar had ik grote vraagtekens bij. Tot midden vorig jaar leefde echter de overtuiging dat vaccinatie de overdacht van het virus zou tegengaan, iets wat door Hugo de Jonge als argument werd gebruikt om ook jongeren te laten vaccineren. Dansen met Janssen. “Wees er snel bij, op is op”, zei hij letterlijk. Later bleek dat de vaccins de overdracht van het virus niet kunnen tegenhouden. Je zou denken dat het genoeg reden was om de vaccinatiecampagne af te bouwen, maar met de komst van het coronatoegangsbewijs werden mensen min of meer toch gedwongen de prikken te gaan halen. Als apotheker vind ik dat preventieve geneesmiddelen nooit onder enige vorm van dwang gegeven mogen worden.
Hoe raakte jij betrokken bij het onderwerp van de kindervaccinaties?
Eind vorig jaar verscheen er een kritisch stuk in de British Medical Journal (BMJ), waarin de kosten-batenanalyse voor kinderen niet positief uitviel. Die heb ik doorgestuurd naar het Pharmaceutisch Weekblad, met het verzoek om er aandacht aan te besteden. De redactie vroeg mij toen om zelf een opinieartikel te schrijven over dit onderwerp. Aanvankelijk stelde ik het uit, omdat ik niet kon geloven dat de Gezondheidsraad zou adviseren om jonge kinderen te vaccineren. Toen dat advies er toch kwam ben ik zelf gaan zoeken in de beschikbare literatuur, die nog steeds heel beperkt is, en kwam tot de conclusie dat er helemaal geen goede verhouding is tussen kosten en mogelijke opbrengsten. Na een eerste aanzet voor een artikel besloten nog tien apothekers mee te doen en hebben we onze conclusies verder uitgewerkt.
Hoe sta jij als apotheker tegenover de kindervaccinaties?
Wat mij persoonlijk erg raakt is dat wij als apothekers normaal gesproken met de grootste zorgvuldigheid geneesmiddelen verstrekken aan kinderen: de indicatiestelling beoordelen, het kinderformularium raadplegen en de dosering controleren. Dat is dan bij geneesmiddelen die vaak al jaren zijn geregistreerd voor volwassenen en na jaren van nieuw onderzoek ook wordt toegelaten voor kinderen. Bij de kindervaccins is dat anders, de prikken zijn in slechts één beperkte studie bij kinderen onderzocht, maar worden hals over kop aangeboden aan de gehele populatie jonge kinderen. Ik denk dat dat onverantwoord is. Er zijn te weinig kinderen die er baat bij kunnen hebben en er zijn nog veel te veel vraagtekens over de bijwerkingen. Daar komt nog wat bij: een hele generatie kinderen en jongvolwassenen groeit op met de ervaring dat ze een vaccin is opgedrongen. Deze generatie wordt later ook ouders van hun kinderen. Hoe staan die dan tegenover de reguliere vaccinatiecampagne, zoals tegen rode hond?
Heb jij veel bijwerkingen gezien na vaccinatie?
Nog niet bij jonge kinderen, want dat is nog niet echt gestart. Wat ik bij volwassenen merk is dat met name op vervolginjecties behoorlijk heftige reacties kunnen optreden, zoals koorts en malaise. De ernstige bijwerkingen zijn zeldzaam. Dat is ook het ingewikkelde aan deze campagne. Het is heel zeldzaam dat iemand er baat bij heeft en het is heel zeldzaam dat iemand er schade van ondervindt. Maar je moet die kansen wel wegen. Die liggen voor iemand van 90 totaal anders dan van iemand van 25. Een man van 20 heeft misschien 99,99% kans om geen ernstig corona te krijgen. Vaccinatie maakt daar kortstondig 99,999% van. Maar als je dan een, weliswaar klein, risico loopt op myocarditis, dan moet je weloverwogen die beslissing kunnen nemen. En die beslissing mag niet ingegeven zijn door de wens om weer naar de horeca te kunnen gaan.
Van apothekers hebben we tot nu toe weinig kritische geluiden gehoord. Hoe kan dat?
Over het algemeen zijn apothekers dienstbaar, ze willen helpen en niet dwarsliggen. Maar er is onder apothekers ook sociale druk om je niet al te kritisch uit te laten over het coronabeleid. Zo is in de vakbladen van apothekers nog nooit een discussie gevoerd over de vroegbehandeling van Covid-19. Dit bevreemdt me, want als er iets tot het domein van de apotheker behoort, dan is het de farmacotherapie. De meeste artikelen in onze vakbladen gaan over onze rol in de logistiek van vaccins, het testen en de beschermingsmiddelen. Wat dat betreft ben ik blij dat het Pharmaceutisch Weekblad nu de discussie opent over de kindervaccinaties.
Hoe verwacht je dat het verder zal gaan met de vaccinatiecampagne?
Veel zal afhangen van de ontwikkelingen rond de omikronvariant, die naar het aanziet een mild verloop heeft. Verschillende landen hebben hun maatregelen al volledig beëindigd, inclusief de coronapasjes. Hoe de ontwikkelingen gaan uitpakken voor de vaccinaties is nog onduidelijk. Pfizer claimt dat een vierde injectie toch echt meer bescherming geeft, iets wat op zijn minst lastig te geloven is. In Israël is men al met een vierde prikronde begonnen, maar daar zijn de besmettingscijfers juist hoog. In Schotland lijken juist de gevaccineerden bijzonder bevattelijk voor omikron.
Het rond laten gaan van omikron heeft grote voordelen. De natuurlijke immuniteit die mensen verkrijgen is breder en robuuster dan vaccins kunnen bieden. Het wordt wel een ‘airbornevaccinatie’ genoemd. Doordat een groot deel van de bevolking inmiddels immuniteit heeft, is de groep die echt baat kan hebben bij vaccinatie ook veel kleiner geworden. Het is des te meer reden om de indicatie voor een coronavaccin te heroverwegen. Kinderen horen daar zeker niet bij.
***
Het artikel in het Pharmaceutisch Weekblad dat de aanleiding was voor dit interview is reden geweest voor discussie onder inhoudsdeskundigen.
*De auteurs hebben gebruik gemaakt van gegevens uit een rapport van het CDC in de Verenigde Staten. Het CDC heeft in dat rapport opgemerkt dat de V-safe studie mogelijk niet representatief is voor de gevaccineerde populatie. Als gevolg is de berekening van de risico’s van vaccinatie voor kinderen in de leeftijd van 5-11 jaar op basis van die studie onzeker.
Het Artsen Collectief informeert, staat open voor kritiek en stimuleert het wetenschappelijk debat. Het Artsen Collectief draagt geen verantwoordelijkheid voor publicaties en opinies van derden.
Bronnen: