Terwijl de risico’s van vaccinatie niet moeten worden onderschat, is het coronavirus volgens Van der Wissel voor het overgrote deel van de mensen juist niet zo gevaarlijk als veelal wordt gedacht. „De kans dat mensen overlijden aan een besmetting is uiterst gering. Van de mensen onder de 70 jaar die besmet raken, overlijdt slechts 0,04 procent, heeft een hoogleraar voor ons berekend. Het sterftepercentage bij kinderen is helemaal te verwaarlozen.” Onderzoekers van het RIVM kwamen in februari tot een hoger percentage: gemiddeld overlijdt 1 procent van de Nederlanders aan een besmetting.

 

Long Covid

De sterfte is maar het topje van de ijsberg aan ellende die corona veroorzaakt. Jongeren kunnen namelijk ook last krijgen van langdurige postcoronaklachten. Is Long Covid geen reden om ook jongere mensen te vaccineren? De Amersfoortse huisarts vindt van niet. „Long Covid is heel vervelend en verdient onze volle aandacht, maar de ernst daarvan op de lange duur lijkt mee te vallen, volgens een artikel in Medisch Contact. Overigens kun je ook aan andere virusinfecties, zoals Q-koorts en pfeiffer, langdurige klachten overhouden.”

 

De druk op de zorg is hoog, ondanks dat inmiddels 80 procent van de 12-plussers volledig is gevaccineerd. Zou de druk op de zorg niet hoger zijn geweest als meer mensen hadden geluisterd naar het advies van Artsen Covid Collectief en geen prik hadden gehaald? Van der Wissel denkt van niet. „Ongeveer 70 procent van de coronapatiënten die in het ziekenhuis hebben gelegen is ouder dan 60 jaar. Vanaf begin mei, toen de meeste ouderen en kwetsbaren waren gevaccineerd, zie je dan ook een daling inzetten van het aantal ziekenhuisopnames.”

De coronapas vindt Van der Wissel een „onding” die wetenschappelijk slecht te onderbouwen valt. „De kans op grote uitbraken is sowieso klein, nu een groot deel van de bevolking is gevaccineerd. Daarnaast is de les van de pandemie dat mensen met klachten thuis moeten blijven. Gezonde mensen maken elkaar niet ziek”, daarbij verwijzend naar een van de kernpunten van het Artsen Covid Collectief. „Bovendien is onduidelijk of, en zo ja, in welke mate vaccinatie beschermt tegen overdracht.” Een recente publicatie in The Lancet verschaft daarover duidelijkheid: een maand na twee prikken met het Pfizervaccin is de bescherming tegen een infectie 88 procent, na vijf maanden nog 47 procent.

Van der Wissel is kritisch op het overheidsbeleid, dat is gericht op het vaccineren van zo veel mogelijk mensen. „Wij proberen tegenwicht te bieden en telkens de vraag te stellen wat de winst is voor de volksgezondheid. Wat levert een maatregel op en wat kost deze de samenleving? Het is in het belang van iedereen om kritisch te blijven kijken, ook naar de adviezen van de overheid, het OMT en de Gezondheidsraad. Als de overheid mensen uitsluit die zich niet willen laten vaccineren, moeten we daartegen in opstand komen.”

 

„Vaccinatie vermindert druk op zorg”

Op de uitspraken van dokter Felix van der Wissel van het Artsen Covid Collectief valt het nodige aan te merken, vinden epidemioloog prof. Olaf Dekkers en kinderarts dr. Patricia Bruijning. Zo is het vaccineren van 60-minners minder nutteloos dan Van der Wissel suggereert.

In het streven van het Artsen Covid Collectief, het kritisch nadenken over corona en de effectiviteit van de genomen maatregelen, kan epidemioloog prof. Dekkers van het Leids Universitair Medisch Centrum zich vinden. „Een open discussie over bijvoorbeeld de proportionaliteit van de maatregelen is nodig, juist omdat het iedereen aangaat.” Ook ziet hij een kern van waarheid in een aantal uitgangspunten van het collectief. Tegelijk heeft hij bij sommige zaken zijn bedenkingen.

 

Zo stelt Van der Wissel dat massavaccinatie onnodig is. Een lagere vaccinatiegraad zou niet tot meer druk op de zorg hebben geleid, denkt hij. Dekkers betwijfelt dat. „Laat ik vooropstellen dat dit een theoretische discussie is. Intussen is 80 procent van de 12-plussers volledig gevaccineerd. Tegelijk is de druk op ziekenhuizen nog steeds hoog. We weten niet hoe de situatie zou zijn bij een lagere vaccinatiegraad. Het is aannemelijk dat ziekenhuizen dan voller zouden liggen.”

Gedurende de vaccinatiecampagne daalde het aantal ziekenhuisopnames en besmettingen per leeftijdscategorie, zegt Dekkers. „Dat laat zien dat vaccinatie, ook in de lagere leeftijdscategorieën, bijdraagt aan het ontlasten van de zorg. Vaccinatie vermindert bovendien de kans op overdracht van het virus. Je laten inenten doe je daarom niet alleen voor jezelf, maar ook voor de ander en voor de maatschappij als geheel.”

 

Risicogroep

Alleen kwetsbaren en ouderen doen er volgens Van der Wissel goed aan een prik te halen. Mensen onder de 60 jaar lopen zo’n geringe kans op ernstige Covid-19 dat zij er volgens de Amersfoortse huisarts beter aan doen geen vaccin te nemen.

„Het is helemaal waar dat het risico op ernstige Covid-19 toeneemt met de leeftijd, en dat de kans op ernstige ziekte onder jongere mensen erg gering is”, reageert Dekkers. „Als er echter maar genoeg 60-minners het virus oplopen, neemt de druk op de zorg toe. Dat zegt de wet van de grote getallen. Er zijn altijd mensen bij wie een infectie ernstig verloopt, zelfs al zijn ze relatief jong en behoren ze niet tot een risicogroep.”

Een op de vijf coronapatiënten die de afgelopen vier weken in het ziekenhuis moesten worden opgenomen, waren tussen de 30 en 50 jaar, laten RIVM-cijfers zien.

Van der Wissel is bezorgd over zeldzame ernstige bijwerkingen van de vaccins, die optreden als miljoenen mensen worden ingeënt. Dekkers begrijpt zijn zorgen. „Het is belangrijk dat bijwerkingen goed in de gaten worden gehouden. Het Lareb doet dat ook. Maar het is hierbij goed om te beseffen dat er door vaccinatie veel minder mensen met corona in het ziekenhuis belanden. En een coronabesmetting kan ook allerlei complicaties met zich meebrengen.” Zo bleek eind augustus uit een Israëlische studie dat een corona-infectie het risico verveelvoudigt op onder meer acute nierschade, een onregelmatige hartslag, trombose en een longembolie.

„Het massaal vaccineren van jongeren betekent het nemen van een onverantwoord gezondheidsrisico”, stelt Van der Wissel. Hij wijst op pericarditis, een ontsteking van het hartzakje die met name optreedt bij mannen.

Toch wegen de directe en indirecte gezondheidsvoordelen van vaccinatie bij jongeren op tegen het nadeel van de bijwerkingen, stelt kinderarts dr. Patricia Bruijning van het UMC Utrecht desgevraagd. „Jongens hebben een kans van 1 op 15.000 op het krijgen van pericarditis of myocarditis (ontsteking van de hartspier, MC) na vaccinatie. Bij meisjes is dat risico verwaarloosbaar. De kans dat tieners na een coronabesmetting in het ziekenhuis belanden, is echter drie keer zo hoog: 1 op 5000. Wanneer je rekening houdt met de zeldzame bijwerkingen, dan levert vaccinatie dus nog steeds per saldo gezondheidswinst op, zelfs voor tieners. Bij risicofactoren zoals overgewicht, of bij hogere leeftijdscategorieën neemt de gezondheidswinst verder toe.”

Ook de indirecte gezondheidswinst is een belangrijke reden geweest voor de Gezondheidsraad en de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde om vaccinatie voor tieners aan te bevelen, verklaart Bruijning. „Er zijn minder vrijheidsbeperkende maatregelen voor gevaccineerde dan voor ongevaccineerde personen. Zo hoeven gevaccineerden niet langer in quarantaine als ze in contact zijn geweest met een besmette persoon, bijvoorbeeld een klasgenoot. Gevaccineerde kinderen mogen de lessen gewoon blijven volgen. Die vrijheid is een belangrijk winstpunt. Ook helpt vaccinatie om corona-uitbraken op school te voorkomen. Een ander voordeel is dat tieners zich na vaccinatie niet steeds hoeven te testen als ze bijvoorbeeld een bioscoop willen opzoeken.”Het is aannemelijk dat vaccinatie ook het risico vermindert op Long Covid en MIS-C, een ontstekingsziekte die bij kinderen kan optreden na Covid-19, zegt Bruijning. „Maar goede cijfers daarover ontbreken nog, dus ik ben voorzichtig om dat als reden voor vaccinatie te noemen.”

Bron: https://www.rd.nl/artikel/946246-artsen-covid-collectief-betwijfelt-nut-massavaccinatie-en-coronapas