“We vinden vaccinatie geen keuze meer: je hoort je te laten prikken. Maar lang niet alle ongevaccineerden zijn een probleem voor de zorg. Behandel ze daarom niet als één groep.” Dit betogen Aart Nederveen en Geertjan Zuijdwegt in een opinieartikel gepubliceerd in Trouw op 30 oktober 2021.
Het is onredelijk om iemand verantwoordelijk te houden voor wat een wildvreemde overkomt, die toevallig een gelijkaardige keuze maakt. Als ik niet geprikt ben, maakt mij dat niet medeverantwoordelijk voor de overbelasting van de zorg. Net zoals iemand die net een auto heeft gekocht, niet verweten kan worden dat er automobilisten in het ziekenhuis belanden.
Je wordt niet opeens lid van een club als je geen vaccin neemt
Wie geen vaccin neemt, vindt bovendien niet dat iedere andere ongevaccineerde gelijk heeft. Nu wordt een individuele risicoafweging voorgesteld als een risicoafweging voor een hele groep. Maar dat is absurd. Een gezonde dertiger die beslist om zich niet te laten prikken, beslist enkel daarover. Hij zegt niet dat zijn gepensioneerde buurman ook van vaccinatie moet afzien.
Het lijkt soms alsof we denken dat de keuze om je al of niet te laten prikken tegelijk een keuze is om bij de groep van ongevaccineerden te horen. Maar die groep bestaat alleen in theorie. Je wordt niet opeens lid van een club als je geen vaccin neemt. Bij de ongevaccineerden horen is enkel statistiek, zoals horen bij de groep middeninkomens.
De enige reden dat we ongevaccineerden als groep zien, is omdat de overheid ze als groep behandelt. Door maatregelen als de coronatoegangspas ontstaat de illusie dat ongevaccineerden een club vormen, met een bepaalde identiteit en onderlinge affiniteit, zoals gereformeerden of Ajax-fans.
Waarom wordt er zo gefocust op ongevaccineerden?
Maar deze illusie vertekent het zicht op de werkelijkheid. Men doet nu namelijk alsof ongevaccineerden als groep een probleem zijn voor de zorg. Dat is niet zo. De kans dat een gezonde ongevaccineerde twintiger met corona op de ic belandt is stukken kleiner dan de kans dat een volledig gevaccineerde zeventiger met een tabaksverslaving daar terechtkomt.
Wie de zorg wil ontlasten, kan beter zwaarlijvige of diabetische 65-plussers uit de horeca weren dan ongevaccineerden.
Waarom wordt er dan toch zo gefocust op ongevaccineerden? Omdat we vaccinatie eigenlijk helemaal geen keuze meer vinden. Elk weldenkend mens hoort zich te laten prikken. Doe je het niet, dan ben je of een idioot of een egoïst. Roken, alcohol, suiker, vet, softdrugs, eindeloos stilzitten, motorrijden, daar mag je zelf over beslissen. Hoe belastend dat ook mag zijn voor de zorg. Voor vaccinatie geldt die vrijheid niet meer. En daarom is de ongevaccineerde nu een groep.”