Niet normaal maken wat niet normaal is. Dat waren de woorden van de koning op een leeg plein op 4 mei 2020.
Is het normaal dat we urenlang met een mondkapje in het vliegtuig zitten?
Is het normaal dat we elkaar moeten controleren op een negatieve testuitslag of een QR-code?
Is het normaal om onderwezen te worden vanachter een computer en niet naar school of de universiteit te gaan?
Is het normaal om niet naar kantoor te mogen?
Is het normaal om 1,5 meter afstand van elkaar te houden?
Wat gebeurt er op dit moment in onze maatschappij?
Sinds maart 2020 hebben we talloze dingen die we daarvoor niet normaal vonden, normaal gemaakt. Sindsdien hebben we talloze vrijheden opgegeven.
Het gemak waarmee dit is gebeurd, werd gelegitimeerd met als reden dat we juist daardoor weer zo snel mogelijk terug zouden kunnen naar school, naar je familie en vrienden, naar de sportschool, zonder afstand te hoeven houden. Daarom hielden we ons aan de maatregelen en daarom nemen we het vaccin. Vanwege de beloning die er op staat: terug naar een vrije, open samenleving.
Iedereen moet zijn eigen keuzes maken, maar het is de moeite waard om na te denken over je keuzes. Kies je ervoor om je te laten inenten zodat je ‘normaal’ kunt reizen? Hoe normaal is dat? Als we op deze manier doorgaan, is er een nieuw normaal, een heel andere manier van leven na de coronapandemie.
De beloofde vrijheid is van korte duur.
Zullen we ooit echt vrij zijn?
Dat nieuwe normaal is een bedreiging voor onze vrijheden, voor onze democratische rechtstaat. Want hoe vrij ben je nou echt als je overal je QR-code of je negatieve testuitslag moet laten zien? Als je straks de volgende prik moet halen, omdat de vorige prikken niet meer beschermen? De beloofde vrijheid is dan van korte duur.
Zullen we dan ooit echt vrij zijn?
Wat er nu gebeurt, is, dat we vrijheden opgeven om tijdelijk veiligheid en bewegingsruimte te kopen. Tijdelijke wetten voor het regelen van de verplichting van mondkapjes, afstand houden, quarantaine, avondklok e.d. werden ingevoerd omdat het coronavirus tijdelijk onder ons zou zijn en het gepast was vanwege een noodsituatie. Maar deze tijdelijke wetten blijken nu blijvend te zijn en zullen ons openbare leven blijvend beperken als wij niet anders zullen gaan reageren.
De vrijheid van de een heeft invloed op de gezondheid van de ander.
Niemand mag het gevaar van ziek worden door corona onderschatten.
Maar evenmin mogen we de bedreiging van onze vrijheid onderschatten.
Want we kúnnen ook anders reageren. We hebben de mogelijkheid om te reageren op het coronavirus zonder daarbij onze kostbare vrijheid te vernietigen. Dat gaat niet zonder spanning. Spanning tussen vrijheid en aanpassing. De vrijheid van de een heeft invloed op de gezondheid van de ander. Niemand mag het gevaar van ziek worden door corona onderschatten. Maar evenmin mogen we de bedreiging van onze vrijheid onderschatten.
Het vraagt dat we onze blik verbreden en ruimte creëren om verschillende belangen tegen elkaar af te wegen.
De schade aan gezondheid, economie en welzijn als gevolg van deze crisis en de genomen maatregelen is simpelweg te groot – ook dat is onaanvaardbaar.
Daarbij moeten we zowel collectief als ieder voor zich keuzes maken. Vrijheid is: het kunnen en mogen kiezen tussen meerdere alternatieve mogelijkheden. Bijvoorbeeld door beperkt bezoek toe te laten in een verpleeghuis, om vereenzaming tegen te gaan. Of ervoor te kiezen om een kind met beperking wel naar de dagbesteding te laten gaan. Of om ervoor te kiezen om geen vaccin te nemen.
Vrijheid is keuzes maken, en door keuzes te maken neem je verantwoordelijkheid voor wie jij bent.
“Er is niets belangrijkers in de wereld dan vrijheid.
Vrijheid is het waard om opofferingen te doen, het is het waard
om er je baan voor te verliezen, het is het waard om ervoor
in de gevangenis te zitten.”
Laat de ander vrij zijn in zijn/haar keuzes en oefen geen dwang uit op anderen. Maatschappelijk correct groepsdenken kan zomaar verworden tot een verstikkend keurslijf, waarmee we noodzakelijke tegenstemmen tot zwijgen brengen. Het risico daarvan is niet te onderschatten. In dat licht is het goed om de uitspraak van Martin Luther King te onderstrepen, die in zijn strijd voor sociale rechtvaardigheid zei: “Er is niets belangrijkers in de wereld dan vrijheid. Vrijheid is het waard om opofferingen te doen, het is het waard om er je baan voor te verliezen, het is het waard om ervoor in de gevangenis te zitten.”