Hartchirurg prof. dr. Jan Grandjean zwaaide in de zomer van 2021 na 17 jaar af bij het Thorax Centrum Twente. Hij werd internationaal bekend om zijn operaties op een kloppend hart. Zijn expertise zette hij in als hoogleraar aan de Universiteit Twente waar hij technologie in hartchirurgie doceerde aan studenten Technische Geneeskunde en Biomedical Engineering. En nu mag ook het Artsen Collectief gebruik gaan maken van zijn uitgebreide kennis en ervaring: we verwelkomden per februari 2022 Jan Grandjean als bestuurslid van het Artsen Collectief.
In mei 2020 kwam Grandjean in het nieuws omdat hij vragen stelde bij het coronabeleid van de overheid. De kritiek was niet mals. Kritiek die, zoals we nu – twee jaar later – weten, meer opmerkzame medici ten deel valt. Het weerhield hem er niet van om in mei 2021 nóg een kritisch interview te geven en vervolgens aan te schuiven voor een goed gesprek bij Blckbx.tv. In zijn media-uitingen hekelt hij de angstcultuur rondom corona en roept hij op tot het gebruik van gezond verstand.
In 2020 zei hij over de toen nog dagelijkse melding van aantallen coronadoden: “Normaal groeit onze bevolking met 10.000 mensen per jaar. Jaarlijks zijn er zo’n 160.000 geboortes en er gaan er ongeveer 150.000 mensen dood. De afgelopen tien jaar is onze bevolking met 850.000 mensen gegroeid. Dat zijn er 750.000 meer. In diezelfde tien jaar werden 7.500 ziekenhuisbedden opgedoekt en halveerde de ic-capaciteit navenant (van 2.300 naar 1.200 bedden). Dat zet cijfers over coronasterfgevallen in een heel ander daglicht.”
In het kort
Jan Grandjean zag in ’54 het levenslicht, studeerde geneeskunde aan de aan de Universiteit Groningen, trouwde en kreeg drie dochters. Hij werkte o.a. in het Academisch Ziekenhuis Groningen, het Sophiaziekenhuis Zwolle en het Cisanelloziekenhuis in Pisa, Italië. Van 2004 tot 2021 was hij cardiothoracaal chirurg bij het Thorax Centrum Twente. Sinds 1995 is hij beoordelaar van de Annals of Thoracic Surgery en sinds 2013 hoogleraar aan de Universiteit Twente.
Pionier
Jan Grandjean is een pionier. Hij is niet bang aangelegd en nee zeggen zit niet in zijn aard. Tegen Tubantia zegt hij “Nee zeggen is het makkelijkste wat je kunt doen. Maar in ‘nee’ zit niet de uitdaging. Die zit in ‘ja’. Je moet niet bang zijn en je niet laten leiden door de angst voor een mislukking. Dat is wat ik jonge artsen meegeef. Leg de mensen uit onder welk risico je hen nog wilt helpen. Dat een riskante ingreep dan mislukt is ‘all in the game’. Patiënten aanvaarden de risico’s en zijn vooral dankbaar dat je het probeert. Er zijn veel kundige collega’s die bang zijn voor nieuwe methodes, omdat ze teveel denken: als het fout gaat, schieten de anderen me af.”
Zelf heeft hij zo’n 10.000 hartoperaties op zijn naam staan. Naast talloze wetenschappelijke onderzoeken en publicaties. “Ik heb altijd vóór de richtlijnen uitgelopen. Als iets beter is voor een patiënt, dan ga ik daarvoor.”
Bestuurslid Artsen Collectief
We vragen Jan Grandjean wat hem vooral motiveert om toe te treden als bestuurslid van het Artsen Collectief. “Vanaf het moment dat ik in mei 2020 mijn gevoel ‘dat het niet klopt’ uitte, ben ik daarin bevestigd door de realiteit. Als politici op de stoel van medici gaan zitten, gaat dat ten koste van een nuchtere kijk op ziekte en gezondheid. Dat zien we steeds weer gebeuren. Het huidige beleid heeft met volksgezondheid niets van doen. Dat voelen veel medici ook. Maar de druk is groot. En de angst niet minder.
Artsen in dienstverband durven zich doorgaans niet uit te spreken onder druk van raden van bestuur. Zij zien dat politici met het virus aan de haal gaan, ten koste van hun patiënten en hun eigen vrijheid om zinnige, passende zorg te leveren. Het aanzien van het Artsen Collectief is -ondanks angst en druk- niet voor niets nog steeds groeiende in het medische werkveld. Al bestaat de tweedeling waar we het zo vaak over hebben, daar natuurlijk ook.
Ik hoop van harte dat ik als bestuurslid een bijdrage mag leveren aan de durf van collega’s om zich uit te spreken. Een eigen koers te varen. De vrijheid weer te voelen om te doen en adviseren wat zij als specialist, met eigen kennis en ervaring, zinnig achten. Zonder zich door angst voor reprimandes of kritiek beperkt te voelen. Als ik daarvoor wat eerste klappen kan opvangen om collega’s te beschermen, doe ik dat graag.”
Het Artsen Collectief is zeer verheugd met de toetreding van Jan Grandjean als bestuurslid van de stichting. ‘Hij voegt een zee aan brede maar ook zeer specialistische kennis en ervaring toe aan het collectief. Zijn expertise zetten we graag in op weg van angst naar vertrouwen. Op weg naar een landelijk beleid waarbij (keuze)vrijheid, zelfbeschikkingsrecht en regie over eigen gezondheidskeuzes voorop staan. Een beleid met maatregelen tegen corona- en/of griepvirussen waarbij zo min mogelijk nevenschade ontstaat en gezondheid wordt gestimuleerd.’