“We koersen met het extreem strenge 2G-beleid nog steeds onvermijdelijk aan op code zwart in de zorg. Het wordt tijd dat we de endemische status van dit virus accepteren.” Dat schrijven
“Maandenlang heeft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid de boodschap verkondigd dat wie zich laat vaccineren zijn vrijheden terugkrijgt. In lijn met deze boodschap past het 2G-voorstel om door QR-controles ongevaccineerden toegang te kunnen weigeren in openbare ruimtes (cafés, restaurants, theaters, onderwijs); een negatieve coronatest zal dan niet langer volstaan (3G). In de logica van het demissionaire kabinet valt het moreel en politiek niet langer uit te leggen dat een grote groep gehoorzame burgers lijdt onder de keuzes van een (substantiële) groep dwarsliggers.
Onderzoekers van de TU Delft hebben berekend dat het aantal ziekenhuisopnames als gevolg van een groot evenement met 94 procent kan dalen als 2G wordt ingevoerd. De minister vertaalt zulke berekeningen als volgt: als we 2G nu eens breed doorvoeren, kan de reguliere zorg op termijn weer fatsoenlijk doorgang vinden. 2G is zodoende niet alleen logisch, maar ook nog eens een goed idee. Zo lijkt het althans. Maar dat klopt niet, om verschillende redenen.
Allereerst is het bij inspectie van het model van de TU Delft evident dat dit model mijlenver van de realiteit afstaat. De manier waarop een maatschappij functioneert, is pertinent niet in mathematische modellen te vatten. Het RIVM voorspelt het verloop van deze pandemie dan ook nooit adequaat.
Daarnaast is verder bekend dat de effectiviteit van de vaccins al na verloop van enkele maanden afneemt. Dat wordt op dit moment pijnlijk geïllustreerd door het feit dat de ziekenhuisbezetting weer afkoerst op dezelfde aantallen als in het voorjaar.
Onbeperkt
Met de invoering van 2G wekt het demissionaire kabinet de suggestie dat gevaccineerden elkaar weer onbeperkt kunnen ontmoeten in de publieke ruimte. Genezen en gevaccineerde mensen zijn dan weer vrij. De ervaring tot nu toe met de coronapas leert ons echter iets anders. De teruggegeven vrijheid leidt ertoe dat het virus kan blijven circuleren onder gevaccineerden en het aantal besmettingen maar door blijft groeien. Weliswaar remmen de vaccins het aantal ziekenhuisopnamen, maar als je maar genoeg besmettingen hebt, komen de ziekenhuizen toch weer vol te liggen, zeker bij steeds verder dalende werkzaamheid van het vaccin. We koersen met het extreem strenge 2G-beleid nog steeds onvermijdelijk aan op code zwart in de zorg.
De nu ontstane situatie doet denken aan het verhaal van de nieuwe kleren van de keizer. Hij is naakt, maar niemand durft het te zeggen. We grijpen kennelijk liever naar zeer ingrijpende maatregelen zoals 2G en feitelijke lockdowns voor ongevaccineerden, dan dat we onze mislukte exit-strategie van zoveel mogelijk mensen vaccineren aan de kaak durven te stellen. En dat hebben we vaker gedaan in deze crisis. De gedachte dat we kunnen ingrijpen in het verloop van de crisis koesteren we hartstochtelijk en regelmatig zitten we er grondig naast. Voor de schade die we aanrichten zijn we blind, en wat nog erger is: achteraf hebben we het er niet meer over. Wie praat nog over de ouderen die in het begin van de crisis in eenzaamheid stierven?
Endemisch
De conclusie lijkt daarom gerechtvaardigd dat als we op deze voet verder gaan, we niet uit deze crisis komen. Het wordt tijd dat we de endemische status van dit virus accepteren. Dit begint wat ons betreft nu eens niet met een enorm pakket aan maatregelen, maar onder andere met nadenken over preventieve maatregelen, en eerst in alle bescheidenheid erkennen dat onze wereld uiteindelijk niet maakbaar is.
Hierbij hoort ook de pijnlijke acceptatie dat de dood bij het leven hoort. Wellicht geeft deze berusting ons de moed te stellen dat de dood het niet waard is om zo veel leven voor op te geven. De komende tijd zal pijnlijk en verdrietig zijn. We zullen elkaar heel hard nodig gaan hebben. Ook in dat opzicht is de nu voorgestelde invoering van 2G weinig behulpzaam.”
Yke Bauke Eisma is universitair docent TU Delft, Aart Nederveen is hoogleraar UvA/Amsterdam UMC, Ronald Meester is hoogleraar VU Amsterdam. Lukas Stalpers is hoogleraar UvA/Amsterdam UMC.