Een groep verloskundigen onder de naam Vroedvrouwen Verenigd (VV) roept collega’s en organisaties in het land op om de informatie voor aanstaande ouders over corona snel te verbeteren: “Het lijkt nu meer op een reclamecampagne voor vaccinatie dan op gezondheidsvoorlichting.” VV maakte een risicoanalyse, waaruit blijkt dat de meeste zwangere vrouwen niet veel te vrezen hebben van het virus. Daar tegenover staat een onbekend risico van bijwerkingen door de vaccins. Deze belangrijke informatie ontbreekt volgens VV aan de huidige voorlichting voor zwangere vrouwen.
Vroedvrouwen Verenigd stuurde het RIVM, de beroepsorganisaties in de geboortezorg KNOV en NVOG, GGD’s, verloskundige samenwerkingsverbanden en coöperaties een brief hierover, samen met de risicoanalyse. Een verloskundige die het woord voert voor VV en anoniem wil blijven, zegt: “We vinden het belangrijk de discussie op gang te brengen over de kwaliteit van de voorlichting. De informatie die ouders nu krijgen, heeft meer het karakter van reclame dan van gedegen gezondheidsvoorlichting.”
6 op de 10.000 vrouwen
In de voorlichtingscampagne van het RIVM en de beroepsorganisaties wordt steevast benadrukt dat zwangere vrouwen meer risico lopen op complicaties en ernstige ziekte door het coronavirus in vergelijking met niet-zwangere vrouwen. Maar de risicoanalyse van VV laat zien, dat het om hele kleine percentages gaat. VV: “Zwangere vrouwen behoren tot een jonge leeftijdscategorie. Ze worden niet zo vaak ernstig ziek van het virus.”
Uit cijfers van NethOSS en Perined bleek dat in 2020 en 2021 gemiddeld drie op de duizend Nederlandse zwangeren in het ziekenhuis werden opgenomen, door of met COVID-19. De kans op een opname op de High- of Intensive Care was kleiner dan één op de duizend vrouwen. In ons land heeft zich tot nu toe geen moeder- of babysterfte vanwege corona voorgedaan.
Het verhoogd risico van zwangere vrouwen voor ernstige ziekte door corona hangt samen met factoren als leeftijd, overgewicht, niet-Westerse achtergrond of onderliggende ziekten, stellen de verloskundigen van VV. Ze pleitten bij de beroepsorganisaties voor onderzoek hiernaar, zodat duidelijk wordt wat de impact van risicofactoren is op het verloop van COVID-19. Met deze informatie zouden zwangere vrouwen gerichter kunnen worden gecounseld.
De ingewikkelde presentatie en het ontbreken van duidelijke cijfers ziet VV als grootste knelpunten van de huidige publiekscampagne: “Via de officiële kanalen vinden we weinig echte cijfers, meestal alleen verwijzingen naar wetenschappelijk onderzoek. Maar welke zwangere vrouw gaat dat nalezen? Ook is niet voor iedereen te begrijpen waar percentages vandaan komen, of het bijvoorbeeld gaat om de groep gezonde vrouwen of juist vrouwen met risicofactoren.
Dit creëert onduidelijke risicoscenario’s, wat vrouwen onzeker of angstig kan maken. Dat is op zich al best ernstig, gezien de invloed van stress op de zwangerschap. Maar op basis van die onduidelijke informatie moeten er ook nog beslissingen worden genomen. Deze wijze van voorlichting gaat in tegen de afspraken die we hebben gemaakt via bijvoorbeeld de Wet Geneeskundige Behandelovereenkomst (WBGO) en de Zorgstandaard Integrale geboortezorg. Daarin staat dat zorgverleners hun klanten of patiënten goed moeten informeren, zodat zij zelf kunnen beslissen over hun behandeling. We weten dat dit de zorg verbetert“.
Voeding en leefstijl
Vroedvrouwen Verenigd stelt dat zwangere vrouwen via tekst, filmpjes en webinars van de overheid en andere organisaties steeds te horen krijgen: ‘je weet niet hoe groot jouw risico is, ook al ben je gezond’. “De focus ligt op het aanbieden van vaccins. De voorlichting mag van ons neutraler en sowieso meer komen te liggen op gezondheid. Preventie zou niet alleen moeten bestaan uit vaccinatie. Voeding en leefstijl zijn ook belangrijk om je te beschermen.“
Meldingen bij Lareb
Aanstaande ouders hebben volgens VV ook vaak vragen over de veiligheid van de mRNA-vaccins: “Volgens de voorlichtingscampagne zouden de vaccins ‘veilig’ of ‘waarschijnlijk veilig’ zijn in de zwangerschap. Maar er is nog weinig onderzoek naar gedaan en het bestaande onderzoek heeft nog weinig bewijskracht. Over veiligheid in de vroege zwangerschap en op de lange termijn hebben we nog geen zekerheid.” Afgaande op het hoge aantal gemelde bijwerkingen bij het Lareb en het Amerikaanse VAERS, vinden de verloskundigen het beter om vrouwen hierover te informeren: “Wij worden als professionals geacht om alle beschikbare informatie te delen. Bovendien ben en blijf je zelf verantwoordelijk voor de consequenties van je voorlichting en beleid.”
De verloskundigen laten weten zelf niet negatief te staan tegenover vaccineren tegen corona: ”Maar we zijn altijd voorzichtig met het toedienen van medicijnen in de zwangerschap. We zien geen reden om dat met de coronavaccins anders te doen. Bij de counseling zou onze persoonlijke mening over vaccineren geen invloed mogen hebben. Niet de zorgverlener, maar de zwangere vrouw beslist over haar gezondheid en die van haar baby. Zij heeft daar volledige en transparante informatie voor nodig.”
OVER VROEDVROUWEN VERENIGD
Vroedvrouwen Verenigd (VV) is een groep BIG-geregistreerde vroedvrouwen, die begin 2020 is ontstaan vanuit bezorgdheid over bepaalde beslissingen in de geboortezorg rondom Covid-19. De groep heeft zich verdiept in kwesties als de afschaling van zorg, het dragen van beschermend materiaal en mondkapjes. In reactie op de landelijke voorlichtingscampagne over de risico’s van ziekte door het coronavirus en die van de mRNA-vaccinaties voor zwangere vrouwen, schreef VV een risicoanalyse. VV streeft evidence-based verloskundig beleid en informed consent na, met het oog op preventie van Covid-19 en probeert het gesprek op gang te brengen onder collega’s en beleidsmakers. VV volgt de actualiteit en heeft een publiek Telegramkanaal met relevant nieuws over zorginhoudelijke, organisatorische, publieke en politieke ontwikkelingen rondom corona. Dit is te vinden op Telegram https://t.me/+EPuyk8VPP8k2ZWFk (wel eerst de app installeren). Voor informatie en contact kun je mailen met vroedvrouwenverenigd@protonmail.com