Het onderzoek naar vroegbehandeling bij een infectie met SARS-CoV-2 heeft een aantal veelbelovende medicijnen opgeleverd, maar geen enkele is opgenomen in de geldende behandelrichtlijnen. Voor de mensen die coronaklachten ontwikkelen is er op dit moment dus geen medicijn beschikbaar. Dit is een groot gemis, een vroegbehandeling zou niet alleen de klachten kunnen verlichten van patiënten met corona, maar ook ziekenhuisopnames kunnen voorkomen. Wij vinden dat de mogelijkheden van vroegbehandeling een breed onderzoek verdienen.
Toen begin 2020 het aantal patiënten met een SARS-CoV-2 infectie snel toenam, gingen overal ter wereld artsen en onderzoekers op zoek naar medicijnen die de eerste ziekteverschijnselen konden tegengaan. De gedachte was dat zo vroeg mogelijk starten met behandelen, zou kunnen voorkomen dat de virusinfectie zich uitbreidt en de patiënt steeds zieker wordt. Een ideaal type vroegbehandeling:
- Gaat de vermeerdering en verspreiding van virussen tegen
- Geeft weinig bijwerkingen
- Kan toegediend worden in de thuissituatie
- Is makkelijk te produceren en goedkoop
Ivermectine
Ivermectine lijkt dicht in de buurt te komen van dit profiel. Het medicijn wordt al decennialang voorgeschreven tegen infecties met parasieten en vanaf 2012 verschijnen ook de eerste studies over de antivirale eigenschappen (bron: https://www.journaljammr.com/index.php/JAMMR/article/view/30512)
Ivermectine voorkomt dat RNA viruseiwitten de celkernen van lichaamscellen kunnen binnendringen (bron: https://www.researchgate.net/publication/340404159_The_FDA-approved_Drug_Ivermectin_inhibits_the_replication_of_SARS-CoV-2_in_vitro) Vanwege deze werking lag het voor de hand om dit medicijn te geven bij infecties met SARS-CoV-2. De eerste serie onderzoeken lieten sterk wisselende resultaten zien.
Een terugkerend probleem bij veel onderzoeken was dat het medicijn pas laat in het ziekteverloop werd ingezet, terwijl op grond van de werking van Ivermectine vooral een effect valt te verwachten direct na het ontstaan van de eerste ziekteverschijnselen.
Ivermectine kreeg geen plaats in de behandelrichtlijnen. Niettemin bleven artsen het medicijn voorschrijven vanwege de gunstige resultaten in veel landen. Op 25 maart 2021 maakte de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) aan deze praktijk een eind: het voorschrijven van Ivermectine bij Covid-19 werd in Nederland verboden, op straffe van hoge bestuurlijke boetes. Het wereldwijde onderzoek naar Ivermectine ging evenwel verder. Medio 2021 verscheen een meta-analyse, een grote verzamelstudie, waarin werd geconcludeerd dat Ivermectine de sterftekans aanzienlijk vermindert (bron: https://www.researchgate.net/publication/352540152_Ivermectin_for_Prevention_and_Treatment_of_COVID-19_Infection_A_Systematic_Review_Meta-analysis_and_Trial_Sequential_Analysis_to_Inform_Clinical_Guidelines)
Een statistische studie bevestigde later dit resultaat. (bron: https://www.researchgate.net/publication/353195913_Bayesian_Meta_Analysis_of_Ivermectin_Effectiveness_in_Treating_Covid-19_Disease) Afgelopen september verscheen nog een grote meta-analyse die eveneens een sterkte afname van sterfte rapporteerde bij gebruik van Ivermectine. Ondanks deze gunstige resultaten heeft de IGJ geen aanstalten gemaakt om hun verbod op voorschrijven te heroverwegen (bron: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2052297521000883).
Artsen Collectief vindt dat Ivermectine en andere vormen van vroegbehandeling een breed onderzoek verdienen. Dat de behandelrichtlijnen op dit moment geen medicijnen aanbevelen in de vroege fase van een SARS-CoV-2 infectie, is een groot gemis, voor de patiënten zelf en voor ons zorgsysteem. We noemen hieronder in het kort enkele mogelijke kandidaten voor vroegbehandeling:
Broomhexine
Het medicijn broomhexine is een veelgebruikt, goedkoop en bovendien zonder recept verkrijgbaar medicijn, dat al tientallen jaren gebruikt wordt als slijmoplossend middel. Het blijkt daarnaast een antivirale werking te hebben: broomhexine blokkeert de toegang tot lichaamscellen voor virussen. Een onderzoek uit juli 2020 toonde aan dat het vroegtijdig toedienen van broomhexine de kans op IC-opname verkleinde en dat de sterfte afnam. (bron:Â https://www.researchgate.net/publication/343725817_Effect_of_bromhexine_on_clinical_outcomes_and_mortality_in_COVID-19_patients_A_randomized_clinical_trial). Er lopen op dit moment nog drie grote onderzoeken naar broomhexine bij Covid-19. (bron: https://www.researchgate.net/publication/343615686_Controversy_with_bromhexine_in_COVID-19_where_we_stand)
Quercetine
Quercetine is een natuurlijke stof, die voorkomt in veel soorten groente en fruit. De stof is ontstekingsremmend en anti-allergeen. (bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18417116/)
Als quercetine samen met zink wordt ingenomen, werkt de quercetine als ionofoor (drager). (bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25050823/) Het zorgt ervoor dat zink de cellen kan binnendringen, waar het de vermeerdering van virussen remt.
Zink
Het mineraal zink speelt een essentiële rol bij het afweersysteem, de wondgenezing, voortplanting, groei en ontwikkeling, smaak en geur en bloedstolling. Ongeveer 20% van de bevolking heeft een tekort aan zink, omdat het lichaam zink niet opslaat maar afhankelijk is van dagelijkse inname, die soms onvoldoende zink bevat. Het is bekend dat zink de vermeerdering van virussen remt. (bron: https://link.springer.com/article/10.1007/s12011-020-02194-9) Belangrijk daarbij is dat zink gegeven wordt samen met een ionofoor, zoals quercetine, die het zink-zout in de cel transporteert. Onderzoek gepubliceerd in juli 2020 van Wessels et al. (bron: https://www.researchgate.net/publication/342840328_The_Potential_Impact_of_Zinc_Supplementation_on_COVID-19_Pathogenesis) concludeerde dat suppletie van zink zinvol kan zijn bij Covid-19, vooral bij mensen met een tekort aan dit mineraal.
Vitamine D
Vitamine D is belangrijk bij tal van lichaamsprocessen en de afweer van infectieziekten. (bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32679784/) Alle cellen van het lichaam hebben vitamine D-receptoren, zo ook de voor de afweer belangrijke B-cellen en T-cellen. (bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3166406/) Vitamine D-suppletie zorgt voor een toename van de T-cellen en verhoogt ook hun activiteit. (bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31550254/ ) Steeds meer studies tonen aan dat vitamine D ervoor kan zorgen dat de kans om Covid-19 te krijgen kleiner is en dat de infectie milder verloopt. (bron: https://royalsocietypublishing.org/doi/pdf/10.1098/rsos.201912)
Vitamine C
Vitamine C (ascorbinezuur) is een bekende antioxidant (vrije radicalenvanger). Bij elke infectie volgt een ontstekingsproces. Om deze op tijd weer in te dammen zijn antioxidanten nodig. Vitamine C werkt dus ontstekingsremmend, maar stimuleert ook de ontwikkeling van T-cellen. (bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31852327/) Een groot onderzoek waarbij aan IC-patiënten met verschillende aandoeningen vitamine C werd gegeven, gaf een kortere opnameduur en minder noodzaak tot beademing. (bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6521194/)
Disclaimer
De huidige behandeladviezen zijn te vinden op swab.nl en RIVM/LCI.
Neem bij klachten altijd contact op met je (huis)arts.
Wij geven geen behandeladviezen en adviseren niet in persoonlijke gevallen.
Â