Korte geschiedenis van het Artsen Collectief
Het Artsen Collectief is in 2020 ontstaan uit bezorgdheid over de proportionaliteit van de coronamaatregelen. Een publiek debat of twijfel ten opzichte van het overheidsbeleid rond de coronacrisis was niet mogelijk. Inmiddels is het Artsen Collectief uitgegroeid tot ruim 2.600 medische professionals die, zonder financieel of ander gewin, de brede medische en maatschappelijke dialoog willen voeren en voeden, om tot een en breder gedragen en optimaal beleid te komen rondom de huidige gezondheidscrisis.
Sinds 2020 zagen we de openheid uit het wetenschappelijk debat verdwijnen. Adviezen en maatregelen werden met stelligheid afgekondigd. Er ontstond een ‘overheidsperspectief’ dat vrijwel geen andere inzichten toeliet en eensgezind door de media werd uitgedragen. Hierdoor ontstond in onze ogen bij de bevolking te gemakkelijk het idee dat het beleid wetenschappelijk gefundeerd en werkzaam zou zijn en dat er geen andere opties waren.
Het Artsen Collectief is zeker niet ‘tegen iedere overheidsmaatregel’, zoals door sommigen beweerd is. Net als het RIVM staan wij als medici voor zinnige maatregelen zoals hygiëne, thuisblijven bij klachten, goede ventilatie, testen in een medische setting of bij klachten- als dat therapeutische consequenties heeft – en het vrijwillig vaccineren van risicogroepen met een bewezen veilig en effectief vaccin.
Het verschil in visie ligt met name in een andere weging van de dreiging die voortkwam uit de SARS-CoV-2-virusuitbraak. Wij zien daarbij vooral een capaciteitscrisis in de zorg. Deze capaciteitscrisis is onder andere het gevolg van een falend zorgbeleid van de afgelopen decennia. Ook vielen de risicogroepen voor ernstige Covid-19 deels samen met de pandemie van welvaartsziekten. Het opleggen van generieke maatregelen aan een gehele bevolking heeft in de ogen van het Artsen Collectief meer kwaad dan goed gedaan.
Wij vinden het schadelijk dat het beddentekort als gevolg van het falende zorgbeleid, tijdens de pandemie werd gebruikt als beweegreden voor langdurige inperkingen van grondrechten en ondemocratische wetswijzigingen. Zelfs recent nog werd de intensieve zorg verder afgeschaald, zijn tientallen extra ziekenhuizen gesloten en waren de cao-salarisonderhandelingen moeizamer dan ooit. Ondertussen zijn er miljarden uitgegeven aan ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen en aan het versterken van een surveillancemaatschappij waarbij de overheid steeds verder in onze privacy ingrijpt, zoals inmiddels is gebleken uit de documenten op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) uit de coronacrisis.
Een volledig beeld schetsen
Vanuit medisch en ethisch perspectief voelen wij ons als Artsen Collectief genoodzaakt om een gefundeerd ‘ander geluid’ voor het voetlicht te brengen. Voor ons is duidelijk, dat er verschillende visies zijn op hoe de volksgezondheid het best gediend kan worden. Deze gezondheidscrisis biedt dan ook een kans het huidig systeem te veranderen en om het gezondheidsbeleid te optimaliseren op een nieuwe, niet-hiërarchische of financieel-economisch gedreven manier.
Daarvoor is een open en respectvolle dialoog noodzakelijk. Wij zullen daar als Artsen Collectief voor blijven staan, en nodigen ieder ander uit hieraan mee te bouwen.
Het Artsen Collectief en de toekomst
Wat zijn onze wensen voorde gezondheidszorg en waaraan wij willen meebouwen?
Wij willen staan voor een gezondheidszorg die meer recht doet aan het ecosysteem (*) dat we met elkaar vormen. Een gezondheidszorg waarin we omarmen dat gezond worden en blijven een proces is van patiënt en arts samen. De arts ziet zijn patiënt als geheel en heeft naast oog voor diens ziekte, ook oog voor de patiënt als mens. De patiënt kan worden gewezen op alle mogelijke bewezen behandelmethodes die er zijn en heeft daarin zelf een stem en verantwoordelijkheid. De arts wordt niet meer alleen gezien als de oplosser van gezondheidsproblemen.
In een nieuw stelsel zou gezondheid voorop staan, in plaats van ziekte of de behandeling daarvan. Dat zou een enorme omslag betekenen: behalve dat er meer preventief gewerkt moet gaan worden, bekent het ook noodzakelijkerwijs een andere inrichting van de maatschappij.
We leven op dit moment in een bijzondere tijd. Door de coronacrisis worden de problemen in de maatschappij en in de gezondheidszorg extra duidelijk. Aan de basis daarvan ligt een geld gedreven maatschappij. Een systeem dat de mens eenzijdig en vooral als consument ziet. Waar de macht bij het geld ligt, bij grote multinationals zoals farma-, finance- en techbedrijven. Deze bedrijven hebben geen oog wat goed of gezond is voor de mens, het gaat er vooral om economische groei in stand te houden. We ervaren door deze gezondheidscrisis eens te meer hoe onze samenleving verdeeld en verzwakt is geraakt.
Wij staan voor een nieuwe definitie van groei: verbetering van welzijn van jezelf en het ecosysteem om je heen. Laat dat de basispijler zijn van onze bedrijven, ziekenhuizen, scholen en overheden. Dit zal uiteindelijk ook onze gezondheid en de gezondheidszorg ten goede komen.
Het Artsen Collectief bestaat uit gelijkgestemden die zich inzetten voor een nieuwe wereld. Wij zoeken naar mogelijkheden voor verbinding. Bij alles wat we doen zoeken we naar invulling van onze gezamenlijke doelen:
- elkaar niet schaden;
- behoud van het recht op zelfbeschikking en lichamelijke integriteit;
- het vormgeven van de geneeskunst vanuit oprechtheid, transparantie en medemenselijkheid (in plaats van financieel, bedrijfsmatig of persoonlijk gewin).
Op basis van het samen vormgeven van onze waarden zeggen we:
- bij twijfel niet doen;
- informeren naar waarheid en in volledigheid;
- beleid gebaseerd op subsidiariteit (het minst ingrijpende middel inzetten om een bepaald doel te bereiken), proportionaliteit (er moet een redelijke verhouding zijn tussen het doel en het ingezette middel zoals medicatie of een operatie) en ook: compassie.
Want al sta je recht tegenover elkaar, toch kun je erkennen dat het gedrag van de ander voortkomt uit een positieve intentie. Iemand probeert zichzelf of de ander bijvoorbeeld veiligheid te geven. Als we kunnen zien dat gedrag gestoeld is op een positieve drijfveer, zou dat de verbindende factor kunnen zijn. Mensen hebben elkaar nodig en dat zal altijd zo blijven.
De kortetermijnoplossing ligt vooral in decentrale organisaties: zoek in je eigen buurt naar jouw kring, jouw systeem, stimuleer elkaar daarbinnen, ook al is er angst of ben je bezorgd. Vind iets in elkaar waarmee je elkaar kunt steunen. Zo bouwen we met elkaar aan een nieuwe toekomst.
Het bestuur van het Artsen Collectief | juli 2022
(*) Een ecosysteem is een verzameling van levensgemeenschappen van mensen, planten, dieren en micro-organismen dat een voortdurend in beweging zijnd geheel vormt in uitwisseling met niet-levende onderdelen zoals water, lucht en bodem.