Langzaam maar zeker verplaatst het vaccinatiedebat zich in de richting van (jonge) kinderen. In het AD sprak immunoloog Ger Rijkers twee weken geleden over ‘virusfabriekjes, die elkaar en volwassenen besmetten’. De Nederlandse Gezondheidsraad brengt binnenkort een advies uit over algehele vaccinatie voor 5 tot en met 11-jarigen en het demissionair kabinet dreigt onder druk van een groeiend aantal positieve PCR-testen de scholen opnieuw te sluiten en adviseerde mondkappen vanaf groep 6. Het Artsen Collectief benadrukt dat kinderen niet moeten lijden onder een probleem dat zich niet onder hen voor doet. Het is bovendien onethisch om kinderen in te zetten als schild voor kwetsbaren en ouderen.
In Israël zijn de autoriteiten eind november begonnen met het vaccineren van gezonde kinderen van 5 t/m 11 jaar oud. Daarmee zou een nieuwe coronagolf voorkomen moeten worden, al zegt het Israëlische OMT op voorhand dat de kindervaccinatie niet voldoende zal zijn. In Nederland gaan inmiddels ook stemmen op voor het vaccineren van de 5 tot en met 11-jarigen. Verschillende medisch specialisten zien kinderen als de veroorzakers van het oplaaiend aantal positieve PCR-testen en om dit terug te dringen zouden kinderen gevaccineerd moeten worden. De Europese Commissie heeft het vaccin van Pfizer zelfs al goedgekeurd voor de doelgroep. De Gezondheidsraad bracht op 3 december jl. het advies uit om kinderen met een verhoogd medisch risico te gaan vaccineren. Over het eventueel vaccineren van gezonde kinderen tegen het coronavirus, doet de Gezondheidsraad nog geen uitspraak. Dat advies volgt binnenkort.
Groepsimmuniteit door kinderen
Het coronavirus is op zichzelf ongevaarlijk voor deze leeftijdsgroep. De kans op ernstige ziekte is voor kinderen extreem klein. Met andere woorden: kinderen kunnen het zich prima ‘veroorloven’ om de infectie door te maken. Daarna zijn ze goed en langdurig beschermd en hebben ze een veel kleinere kans om het virus verder te verspreiden. Zo dragen kinderen en jong volwassenen in belangrijke mate bij aan de opbouw van de o zo belangrijke groepsimmuniteit. Afstandsmaatregelen en klassluitingen vertragen deze opbouw van immuniteit. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de cijfers in Zweden, die in een vergelijking van beroepen geen verhoging in ziekenhuisopnames lieten zien van in het onderwijs werkzame mensen. Een doorgemaakte infectie bij een kind betekent dat daar de transmissie waarschijnlijk stopt, in tegenstelling tot na vaccinatie.
Daar komt bij dat er nog geen langetermijn studie is gedaan naar de gevolgen van coronavaccins op de gezondheid van kinderen. De mogelijkheid dat ernstige aandoeningen pas later ontdekt zullen worden, zoals dat eerder bij kinderen gebeurde na de vaccins tegen de Mexicaanse griep, is aanwezig. De follow-up van de registratietrials is niet langer dan twee maanden, hetzelfde als bij het onderzoek naar kinderen van 5 t/m 11 jaar. In dit geval is het goed om te beseffen dat de inmiddels bekende bijwerking ‘Vaccine Associated Immune Thrombocytopenic Thrombocytopenia’ en myocarditis niet uit de registratietrials naar voren kwamen, maar pas naderhand ontdekt werden.
Onethisch
“Hoe haal je het in je hoofd om dit te doen?”, vroeg Marc Dullaert van Stichting KidsRights zich recent bij EenVandaag af, nadat hem de vraag werd gesteld of het zinvol is kinderen te vaccineren tegen het coronavirus om verdere verspreiding tegen te gaan. De voormalig Kinderombudsman vindt het onethisch om kinderen in te zetten als schild om kwetsbare volwassenen te beschermen. Volgens Dullaert is het helder dat er te allen tijde gehandeld moet worden in het belang van het kind. Een grootschalige campagne om aan kinderen coronavaccins te geven is in strijd met het Verdrag voor de Rechten van het Kind. “Je kunt een kind niet als proefkonijn gebruiken”, aldus Dullaert.
Een grootschalige campagne om aan kinderen coronavaccins te geven,
is in strijd met het Verdrag voor de Rechten van het Kind.
“Je kunt een kind niet als proefkonijn gebruiken”, aldus Marc Dullaert
van Stichting KidsRights, voormalig Kinderombudsman
Dullaert waarschuwt voor manipulatieve praktijken, die niet bijdragen aan een oplossing. “Vraag je jonge kinderen of ze opa en oma willen beschermen door een prikje te nemen, natuurlijk zeggen ze dan ‘ja’. Maar is een kind van die leeftijd in staat om dat soort afwegingen te maken?”
Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, onderschrijft de woorden van Dullaert in Trouw. Het vaccineren van kinderen in de basisschoolleeftijd, alleen om kwetsbare groepen te beschermen, kan volgens hem juridisch gezien niet door de beugel. “Wanneer kinderen er zelf niets aan hebben, mag inenten niet. Kinderen die corona hebben gekregen, hebben het vaak ervaren als slechts een verkoudheid”, zegt Buijsen.
Amper voordeel
De voordelen van het vaccineren van kinderen zijn zoals gezegd zeer gering. Voor zichzelf hebben ze het aantoonbaar niet nodig. Daar komt bij dat een gevaccineerd kind mogelijk nog gemakkelijker asymptomatisch (zonder symptomen) het virus kan verspreiden. Oma is dus misschien helemaal niet zo veilig als de verkopers van het vaccin willen doen geloven. Het lijkt erop dat kinderen zich vooral voor het hogere doel, namelijk een hoge vaccinatiegraad, moeten laten inenten. Andere goede argumenten zijn er eigenlijk niet te bedenken. Maar willen we dat dan wel? Gaat die hoge vaccinatiegraad het virus uitroeien? Het antwoord op deze laatste vraag is in ieder geval nee, weten we inmiddels. Waarom dan toch doorgaan op deze weg?
Hoogleraar Gezondheidsrecht Buijsen benadrukt het belang van het kind, dat ook expliciet in artikel 3 van het VN-Kinderrechtenverdrag wordt benoemd. “Indien de langetermijneffecten voor jongere kinderen onbekend zijn, is vaccineren niet in het belang van het kind. Het Kinderrechtenverdrag werkt rechtstreeks, dus geen enkele Nederlandse wet of bepaling mag het belang van het kind schaden. Of je de inzet van kinderen nu ‘immunologisch schild’ of ‘enkelband’ noemt, het ‘instrumentaliseren’ (kinderen gebruiken als instrument) is taboe”, aldus Buijsen.
Daarnaast dreigt wederom schoolsluiting. Hoewel het Nederlandse OMT negatief tegenover schoolsluiting staat, houdt het demissionair kabinet nadrukkelijk de mogelijkheid open om opnieuw de scholen te sluiten om het risico op verspreiding van het virus te beperken. Daarmee worden kinderen niet alleen opnieuw de dupe van falend regeringsbeleid, maar worden kinderen ook in de richting van vaccinatie geduwd, zonder dat ze daar zelf wezenlijk iets aan hebben.
Kinderen de dupe
Ook UNICEF- Nederland sprak zich eerder uit tegen een nieuwe schoolsluiting. Op Twitter meldde UNICEF 24 november jl.: ‘Weer scholen sluiten tegen corona? Het is tijd dat volwassenen én de politiek andere stappen zetten om te voorkomen dat kinderen en jongeren opnieuw de dupe worden van een pandemie.´ Niet alleen lopen kinderen sociale, psychologische en leerachterstanden op, ook zijn er sterke signalen dat het huiselijk geweld tegen kinderen het afgelopen jaar sterk steeg tijdens de lockdown.
Veilig Thuis, vallend onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS, meldde nota bene zelf aan het begin van het jaar dat de ingrijpende coronamaatregelen grote gevolgen hebben voor kinderen. “Ten eerste kan een deel van de ouders het niet aan om de kinderen heel de dag thuis te hebben. Ten tweede is het gebrek aan bezoekjes een probleem. Bijvoorbeeld voor mantelzorgers, mensen met een psychiatrisch probleem of een licht verstandelijke beperking. “Ineens komen opa en oma, de ouders, of professionals niet meer langs. De omgeving valt weg. Ze zijn aangewezen op zichzelf, maar kunnen zich niet redden. Of ze staan plots alleen bij het verzorgen van hun kinderen of ouders. De druk is hoog. Het gevolg kan zijn dat iemand zichzelf of de kinderen volledig verwaarloost. Het huis wordt een troep, ze wassen zich niet meer. Heel schrijnend.”
Kinderen spelen nauwelijks een rol in transmissie van het coronavirus. OMT-voorzitter Jaap van Dissel zei zelf in het voorjaar van 2020, op het hoogtepunt van de pandemie, dat de sluiting van scholen geen invloed heeft gehad op het totaal aantal besmettingen. Schoolsluiting is niet evidence-based en schaadt kinderen aantoonbaar. Het dichtgaan van scholen zorgt voor minder socialisatie, vervreemding, eenzaamheid en stress. Daarmee lopen kinderen meer kans op het ontwikkelen van psychische problemen. Het zou dan ook een grote fout zijn om een falend regeringsbeleid af te wentelen op kinderen.