Vragenuurtje ‘nut en noodzaak kindervaccinatie 5 t/m 11 jaar’

Hoe gevaarlijk is corona voor kinderen en hoe zit het met de veiligheid van de vaccins?

De Gezondheidsraad adviseert het coronavaccin beschikbaar te stellen voor gezonde kinderen van 5 t/m 11 jaar. Dit advies is door voormalig demissionair minister Hugo de Jonge overgenomen. Sinds 18 januari lagen de eerste prikuitnodigingen op de deurmat. Volgens de Gezondheidsraad wegen de voordelen van vaccinatie op tegen de nadelen. Het Artsen Collectief komt tot een andere conclusie; omdat er nog weinig bekend is over het vaccineren van jonge kinderen met de nieuwe mRNA-vaccins en de gezondheidswinst verwaarloosbaar lijkt. Er werd daarom een vragenuur voor ouders met kinderen in deze leeftijdsgroep georganiseerd.

Verslag vragenuur voor ouders van kinderen van 5 t/m 11 jaar

Het vragenuur was bedoeld om ouders neutraal en respectvol te informeren over het nut en de noodzaak van het vaccineren van hun gezonde kind. Hoe gevaarlijk is corona voor kinderen en hoe het zit met de veiligheid van de vaccins?

Bij het vragenuur waren drie artsen aanwezig: Hannah Visser (internist), André Steketee (huisarts) en Kimberly Spong (jeugdarts). Arvin Buit begeleidde het vragenuur.

Dit waren de meest gestelde vragen met daaronder de antwoorden:

1. Wat is het verschil tussen het corona mRNA-vaccin en traditionele vaccins uit het Rijksvaccinatieprogramma?
2. Zit het coronavaccin nog in de testfase?
3. Een groot aantal kinderen hebben al een corona-infectie doorgemaakt. Wat is dan nog de meerwaarde van vaccineren?
4. Als bijna iedereen is gevaccineerd, waarom dan de kinderen ook vaccineren?
5. Vaccins hebben toch nooit langetermijnbijwerkingen?
6. Hoe groot is het risico op myocarditis bij dit vaccin?
7. Long Covid bij kinderen: kan vaccinatie dat voorkomen?
8. Wat als één ouder voor vaccinatie is en de ander tegen?
9. Laten jullie je eigen kinderen vaccineren?

1. Wat is het verschil tussen het corona mRNA-vaccin en traditionele vaccins uit het Rijksvaccinatieprogramma?

Bij reguliere vaccins wordt gebruik gemaakt van een stukje inactief virus. Bij het coronavaccin alleen een stukje spike-eiwit. Daarnaast wordt dit vaccin vóór de afronding van alle onderzoeksfases tijdelijk toegestaan. Er is nog veel dat niet bekend is over dit vaccin, onder andere de langetermijneffecten. Het grootste verschil is de reden voor vaccinatie. De gebruikelijke kindervaccinaties zouden moeten voorkomen dat kinderen ernstig ziek worden. Het coronavirus is voor kinderen ongevaarlijk en dit vaccin is meer gericht op het voorkomen van besmetting van kwetsbare mensen. Daarbij moet het vaccin steeds herhaald worden. Het coronavirus muteert namelijk, net als het influenzavirus. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld het poliovirus: deze inenting geeft levenslange bescherming.

2. Zit het coronavaccin nog in de testfase?

De eerste drie testfases zijn (versneld) doorlopen. In feite zit het vaccin nu in de vierde testfase, terwijl voor het middel een tijdelijke vergunning onder ‘emergency use’ voorwaarden is verleend door het Europees Medicijn Agentschap (EMA).

De basis waarop Nederland heeft besloten kinderen te vaccineren, is een follow-up van drie maanden. Weliswaar vaccineert de VS al langer kinderen, maar die groep wordt niet gevolgd om te onderzoeken wat het met kinderen doet. Wel doen artsen een melding wanneer ze een kind zien dat iets mankeert als mogelijke bijwerking in verband met een recente inenting.

3. Een groot aantal kinderen heeft een corona-infectie doorgemaakt. Wat is dan nog de meerwaarde van vaccineren?

De beste bescherming tegen Covid is het doormaken van de infectie. Omdat dit immuniteit geeft tegen het hele virus in plaats van één spike-eiwit, waar het huidige vaccin op gebaseerd is. Ook na mutaties. Daarna nog eens vaccineren lijkt daarom geen meerwaarde te hebben.

4. Als bijna iedereen is gevaccineerd, waarom dan de kinderen ook vaccineren?

Vaccineren doe je voor jezelf en niet voor een ander. Dat helpt niet of nauwelijks tegen de overdracht van het virus. Daarbij zijn mogelijke langetermijnbijwerkingen onbekend, maar niet onwaarschijnlijk.

5. Vaccins hebben toch nooit langetermijnbijwerkingen?

Toch wel: neem bijvoorbeeld de vaccinatie tegen de Mexicaanse griep in 2009. Dat heeft op kleine schaal narcolepsie veroorzaakt, dit werd pas negen maanden later bekend.

6. Hoe groot is het risico op myocarditis (harspierontsteking) bij dit vaccin?

Myocarditis, een hartspierontsteking, wordt vaak als mild afgedaan. Echter, twintig procent van de kinderen die het krijgen, kan op lange termijn schade ondervinden. Hieronder vallen hartstoornissen en spontane hartdood. Je kunt niet zeggen dat het allemaal over gaat. De voornaamste doelgroep zijn mannen onder de dertig jaar, blijkt uit meerdere landen.

Er wordt bij volwassenen vaker myocarditis gezien dan vóór de coronavaccinaties. Het virus zelf kan deze hartontsteking ook geven. Het is wel zo dat we dan afwachten, met de fingers crossed, dat het weer helemaal geneest. Hier is nog onvoldoende data over.

7. Long Covid bij kinderen: kan vaccinatie dat voorkomen?

Dit is nog onbekend. Long Covid gaat vaak gepaard gaand met vermoeidheid. Het komt bij kinderen weinig voor. Het is onbekend hoe Long Covid is te voorkomen en is geen argument om een kind voor die geringe kans te vaccineren.

8. Wat als één ouder voor vaccinatie is en de ander tegen?

Officieel is er van beide gezagsdragende ouders toestemming nodig. We schreven hiervoor een apart artikel met een verwijzing naar de brochure van het KNMG..

9. Laten jullie je eigen kinderen vaccineren?

Hannah: “Nee, en dat is mijn keuze. Mijn kind is gezond en loopt nagenoeg geen risico bij het doormaken van Covid-19. Bij kinderen merken we vaak niet eens dat ze corona doormaken. Dát is de voornaamste reden en niet welke schade het vaccin zou kunnen veroorzaken. Ik vertrouw op zijn eigen immuunsysteem. Hij is gezond en dat wil ik graag zo houden. Ik denk dat kinderen meer last hebben van de quarantainemaatregelen dan het doormaken van corona.”

“Lastig”

In de antwoorden van de aanzittende artsen valt vaak het woord ‘lastig’. Dat ligt niet aan hun kennis en kundigheid; het ‘lastige’ zit in het ontbreken van gegevens:

• Het vaccin is nieuw en in een zeer korte tijd ontwikkeld. Fase 4 van het onderzoek dat een duur heeft van wel 15 jaar, is niet doorlopen. Dit is nu net de fase waarin onder andere de lange(re) termijnwerking en bijwerkingen worden onderzocht.
• De corona-mRNA-vaccins zijn gebaseerd op een technologie die nooit eerder is toegepast voor vaccinaties.
• In de VS zijn in het afgelopen jaar al veel jonge kinderen gevaccineerd maar helaas wordt die groep niet gevolgd.
• Er zijn dus veel zaken nog helemaal niet bekend en dat maakt het beantwoorden van vragen over dit onderwerp lastig.

Als artsen hebben wij ons te houden aan twee belangrijke principes: primum non nocere (nimmer schaden) en in dubio abstine (bij twijfel: niet doen). Daarom roepen we ouders en verzorgers op om goed na te denken voordat hun kinderen een nieuw vaccin wordt toegediend, waarmee nog geen ervaring voor de langere termijn is opgedaan.

Voor meer informatie verwijzen we je naar onze brochure ‘Gezonde kinderen vaccineren. Waarom eigenlijk?’ We hopen dat deze informatie ouders ondersteunt in het nemen van een besluit.